Hormonlar? Görevleri? Fiziksel Aktivitenin Hormonlar Üzerindeki Etkileri

Hormonlar vücudumuz için hayati bir öneme sahip olduğu kadar psikolojimizi, iş hayatımızı ve fiziksel spor aktivitelerimizi de direk etkilemektedir. Bizler için hayati öneme sahip olan vücudumuzun işleyişi ve gelişimi için gerekli hormonları sizler için bu yazımızda ele aldık.

Fitness için önemli hormonlar:

Büyüme Hormonu (GH)
Testoteron
Östrojen
Kortizol
İnsülin

Büyüme Hormonu Nedir?

Neredeyse tüm vücut dokularına etki eden bir büyüme hormonudur.

Vücuttaki dokuların büyümesini sağlayarak hücrelerin boyutlarını arttırır. Hücreler tarafından amino asit tutulmasının ve protein yapımının tüm aşamalarında aktif rol oynayarak, hücre yenilenmesini uyarır. Ayrıca Proteinlerin yıkımını minimize eder.

Büyüme Hormonu (GH) Nedir, Ne İşe Yarar? Görevleri Nelerdir? | Transform Gym

Büyüme Hormonun Görevleri

Gelişim/büyüme hormonu olarak da bilinen bu hormon metabolizma üzerinde oldukça etkilidir. Kasların büyümesinde kemiklerin gelişiminde, artması ve protein sentezini sağlar. Ayrıca gelişim yaşındaki çocukların hem hücre büyümesi, hemde boylarının uzamasında etkin rol oynamaktadır.

Ergenlik döneminde en yüksek seviyelere ulaşan büyüme hormonu salgılanması ergenlikten sonra yavaş yavaş azalmaktadır. Yani ömrümüzün ilk 10. yılından sonra her 10 yılda bir %15 az salgılanmaktadır. Hayat kalitesini yükseltmek için bir çok alanda tıbbi olarak kullanımı mevcuttur.

Ayrıca büyüme hormonu yağ metabolizmasını direk olarak etkileyerek, yağ hücrelerini yakmakta ve yağ yakmak için etkili olan emzimlerin daha fazla sentezlenmesini sağlamaktadır. Aerobik egzersiz sırasında büyüme hormonu düzeyi egzersiz yoğunluğuna orantılı olarak artar ve egzersiz sonrasında da yüksek kalabilmektedir.

Testesteron Hormonu Nedir?

Testosteron hormonu genellikle erkeklik hormonu olarak bilinsede kadınlarda da belirli seviyede testosteron hormonu bulunmaktadır. Fakat Erkeklerde daha çok bulunmaktadır.

Erkekler üzerinde cinselliği düzenleyici etkisi olduğu bilinmektedir.

Testosteron Hormonunun Görevileri

Cinsel isteğin artışında ve sperm üremesi gibi faaliyetlerde oldukça etkili bir rol oynamaktadır. Ayrıca erkeklerde kas gelişimi, ses tellerinde kalınlaşma, sakal ve vücut bölgelerinde kılların çıkması ve boy uzaması gibi faliyetlerde de etkili rol oyanamaktadır.

Testosteron Hormonu Ne İşe Yarar? Görevleri Nelerdir?| Transform Gym

Testosteron seviyesi yüksek olan kişiler, özel alan ve spor faliyetlerinde başarılı olabilmektedir.

Testosteron seviyesi düşük olan kişiler, kas gelişiminde yavaşlama yada azalma, cinsel istekte ve hayat kalitesinde azalma, düşük enerji, vücut yağ oranının artması gibi durumlar ile karşılaşabilmektedir.

Vücut sporu yapan kadınlarda belirli seviyelerde tetostereon salgılansada erkekler kadar çok değildir. Peki Kadınlar ağırlık çalışmaları yaparlarsa kas gelişimi olurmu? Sonra erkek gibi kaslı olmayalım? gibi söylenimler ile karşılaştığınız durumlar oluyordur. ” Kadınlar, ağırlık çalışarak, spor yaparak erkekler kadar kas geliştiremezler. Çünkü Vücutlarında bulunan testosteron seviyeleri oldukça düşüktür.

****Testosteron nedir, nasıl artırılır? Hakkında daha detaylı bilgi edinmek için sizin için hazırlamış olduğumuz yazımıza bakabilirsiniz.

Östrojen Hormonu Nedir?

Östrojen hormonu genellikle kadınlık hormonu olarak bilinse de erkeklerde de belirli seviyede Östrojen hormonu bulunmaktadır. Fakat kadınlarda daha çok bulunmaktadır. Ayrıca Kadınlar için oldukça önemlidir.

Östrojen Hormonunun Görevleri

Östrojen hormonu kadınların adet döngüsünü düzenlemesiyle birlikte göğüsün gelişimini sağlamaktadır.

Kadınların için ergenlik dönemlerinde östrojen salgılanması boy uzamasını sağlamaktadır. Ayrıca erkeklere nazaran daha hızlı boyları uzar ama bir süre sonra yavaşlamaya başlar.

Östrojen hormonunun salgılanması ile birlikte göğüslerde büyüme, bazı bölgelerde kıllanma, kalça bölgesinde büyüme görülebilmektedir. Ayrıca fazla salgılandığı durumlarda vücutta yağlanma ve kanser hücrelerini tetikleyebilmektedir.

Östrojen Hormonun Görevleri | Transform Gym

Kadınların hamilelik dönemlerinde östrojen hormonu salgılanması yumurta oluşumu için oldukça fazladır. Fakat daha sonra yumurtanın gelişerek hayati fonksiyonlarının devamı için östrojen hormonu azalarak progesteron hormonu salgılanır.

Kortizol Hormonu Nedir?

Kortizol hormonu salgılanması vücuttaki geniş çaplı işlemleri düzenler. Ayrıca stres hormonu olarak da bilinmektedir. Vücudun stres’e verdiği cevapta büyük rol oynamaktadır. Kortizol salgılanması vücudumuzun girmiş olduğu fiziksel stres yada zihinsel strese cevap olarak gerçekleşmektedir. Bu yüzden kortizol hormonuna stres hormonu denmektedir.

Böbrek üstündeki adrenal bezlerden salgılanan kortizol hormonu strese cevap vermesinin yanı sıra Makro Besinleri Parçalamaktada aktif rol oynamaktadır.

Yüksek Kortizol Hormonu Salgılanması?

Yüksek kortizol salgılanmasına sebep, uykusuzluk, yoğun stres, hipertroit, kanser ve yüksek kafein alımı diyebiliriz. Vücudun hormonel dengesinin bozulması beklenmedik problemleri ortaya çıkarabileceğini unutmayın!!..

Yüksek kortizol salgılanmasının göstere bileceği problemlere örnek vermek gerekirse “cushing sendromu” diyebiliriz.

Cushing sendromunda;

Şişmiş, kırmızı yüz
Yüksek kan basıncı
Osteoporoz (kemik kırılganlığı artar)
Kas güçsüzlüğü
Depresyon, anksiyete
Sık idrar yapma ve susama gibi Semptomlar görülebilmektedir.

Düşük kortizol salgılanması ile “addison” hastalığına sebep olabilimektedir. Adrenal bezlerinin zarar görmesi ile oluşur. Nadir olarak görülen bir düşük kortizol salgılanması rahatsızlığıdır.

Addison, semptomları;

Yorgunluk
Baş Dönmesi
Kas güçsüzlüğü
Kilo Kaybı
Ciltte bazı bölgelerde kararma Olarak kendini gösterebilir.

Yüksek kortizol hormonunun salgılanmasını önlemek için dinlenmeye ve stresimizi azaltmaya zaman harcayarak, antrenmana önem verdiğimiz kadar dinlenmeye ve yenilenmeye önem göstermeliyiz. Bu süreçte uykularımız daha rahat ve hastalanma riskimiz azalacaktır.

İnsülin Hormonu Nedir?

İnsülin Hormonu, kandaki glikozu(şekeri) hücrelerin içine taşıyan ve enerji olarak kullanılmasını sağlayan yada ileride kullanım için depolayan pankreastaki beta hücrelerde salgılanan bir hormondur.

İnsülin Hormonun Görevleri

İnsülin hormonu, kandaki şeker düzeyini dengeleyen, kan şekerinin artmasını (hiperglisemi) yada kan şekerinin azalmasını(hipoglisemi) sağlayan anahtar bir görev üstlenmiş hormondur. Hücre duvarlarını açarak içeriye enerji olarak kullanılmak üzere şekerin girmesini sağlamaktadır. Vücudumuza gerekenden fazla şeker varsa daha sonra kullanılmak üzere karaciğerde depolanır.

İnsülin Hormonu Nedir, Ne İşe Yarar? Görevleri Nelerdir? | Transform Gym

İnsülin hormonun görevi kan şekerini dengelemektir. Vücudumuz yeterince insülin üretmiyorsa veya insülin direnci çok artarsa hiperglisemi( yüksek kan şekeri ) oluşabilmektedir.

Özellikle Diyabet hastalıklarında insülinin düzenlenmesi gerekmektedir. Bu sebeple diyabet hastaları için en önemli hormondur.

Tip-1 diyabet hastalarının pankreaslarındaki beta hücreleri zarar gördüğü veya çalışamadığı için insülin üretemezler. Bu bireylerin dışarıdan insülin almaları gerekmektedir. Bu hastalığın çaresinin olmaması ile birlikte diyetlerini düzenleyerek kan şekerlerinin dalgalanmalarını azaltabilmektedirler. Tip- diyabet hastaları için oldukça önemlidir.

Tip-2 diyabet hastalığında ise vücudun insülin direnci yüksektir. Vücut ya insüline cevap vermez yada insülin yeterli gelmemektedir. Bu sebep ile dışarıdan insülin alınımı gereke bilmektedir. Tip-2 diyabet hastalığında pankreasdaki beta hücreler çalışmaya devam eder, böylelikle hastanın diyetindeki değişiklikler daha etkilil olarak tedavi bile edilebilmektedirler. Ketojenik Diyet ve Low Carb diyetleri insülin direncini kırmaları ve dengede tutmaarı için oldukça faydalıdır.

Ayrıca, İnsülinü düşüren oldukça faydalı diyet ise İntermittent Fasting ( Aralıklı Oruç ) diyetidir. 16 saate kadar aç kalınır. Kan şekeri ve dolayısı ile insülin düşer. Yağ depolanmasını azaltarak yağ yakımı gerçekleştirir.

SPORUN HORMONLAR ÜZERİNE ETKİSİ

Vücudumuz Sağlıklı bir forma sokmak yada güç kazanmak için olsun yapmış olduğunuz tüm fiziksel antrenmanlar hormonlarınızın çalışmasını etkilemektedir.

Vücudumuzun hayati fonksiyonlarını devam ettirerek sağlıklı kalabilmesi için Hormonlar oldukça büyük bir öneme sahiptir. Bu sebep ile hormonların doğru çalışa bilmesi için fiziksel antrenman programlarına önem göstermelisiniz. Çünkü kişinin yapmış olduğu tüm antrenmanlar, vücudumuzun hormonel dengesini sağlıklı yönde iyileştirmektedir.

Egzersizlerin Hormonlar Üzerine Etkisi | Transform Gym

Fiziksel antrenman programlarını düzenli yapan kişilerin vücud metabolizmaları yükselerek hormon salgılanması olumlu yönde arttığı için yağ yakımı gerçeklemektedir. bu sebep ile Egzersiz yapan kişiler hızlı kilo verirler. Yapılan tüm egzersiz programları unaerobic yada aerobic sistemlerde, performans ve güç gerektiren, ritmi yüksek yada şiddeti ne olursa olsun hormonel dengeye katkı sağlamaktadır. Vücudun monotonluğunu bozarak sağlıklı kalmasını sağlamaktadır.

Egzersizler cinsel hayatınıza katkı sağlar. Cinsellik hormonu olan testosteron gibi hormonların salgılanmasını sağlayarak hayat kalitenizi yükseltmektedir.

Yapılan egzersizler sağlıklı bir form kazanmak için olabilir lakin unutmayın ki sağlıklı bir form kazana bilmek için hormonel dengenin sağlıklı çalışması şart.

Spor ve egzersizler, diyabet riskini önemli ölçüde azaltmakta, insülin düzeyini dengede tutmaktadır.

Örnek olarak; Sara hastası olan bir kişi heptantoidin adında bir ilaç kullanmaktadır. Ve bu kişilerin laktik asit seviyeleri yükseltilerek unaerobik sistemde sprint gibi doğru antrenman modellemesi ile vücutta endorfin salgılanması sağlanır. Bu hormonda heptantoidin ilacının yerine geçerek olumlu sonuçlar elde edile bilmektedir.

Özetlemek gerekirse yapılan tüm fiziksel spor faliyetleri sağlığımız için oldukça büyük öneme sahiptir. Antrenman programlarınıza önem gösteriniz.

BESLENMENİN HORMONLAR ÜZERİNE ETKİSİ

Beslenmenin hormonlar üzerindeki etkisi oldukça büyük önem taşımaktadır. Düşük kalorilerde bazal metabolik değerlerimizin altında yada çok yiyerek kalori fazlası beslenme olsun hormon sentezlerimize zarar vermemeliyiz. Vücudumuzu için gerekli anabolik( yapım) reaksiyonların işleye bildiği ölçüde sağlıklı beslenmeliyiz.

Bazal metabolik değeriniz hakkında bilgi edinerek vücudunuzun günlük kalori ihtiyacını belirlemek için hazırlamış olduğumuz yazımıza göz atabilirsiniz.

Büyüme hormonu salgılanması azalan kişilerde vücut yağ oranlarında artış görülmektedir. Yağ oranınız doğrudan büyüme hormonuyla alakalıdır. Çünkü vücud metabolizmaları yavaşlamaktadır.

Yapılan bir araştırmada, katılım sağlayan bireylerin bel bölgelerindeki yağ oranı 3 kat daha fazla olan kişlerin büyüme hormonu salgılanmasında oldukça düşük olduğu görülmüştür.

Vücut yağ oranınızı düşürerek hormonlarınızı optimize etmek için İntermittent(aralıklı oruç) diyetini kullanabilirsiniz. 16 saate kadar aç kalınır. Kan şekeri ve dolayısı ile insülin düşer. Yağ depolanmasını azaltarak yağ yakımı gerçekleştirir. Ayrıca büyüme hormonunu olumlu yönde etkileyecektir.

Yapılan bir araştırma büyüme hormonunun, 2-3 günlük açlık diyetinde salgılanma oranının 2-3 kat kadar arttığı görülmüştür.

Ayrıca şeker kullanımını azaltmanız insülin seviyelerini düşürerek ederek büyüme hormonunun salgılanmasını optimize etmesini sağlamaktadır.

Diyetinizden sağlıklı yağları çıkartmayın, hormon sağlığı için oldukça önemlidir. Sağlıklı yağ kullanımı hormonal dengeyi düzenleyerek metabolizmamızı hızlandırmakta, böylelikle hormon sisteminin daha sağlıklı çalışmasını sağlamaktadır.

Yağ seçimimizi tereyağından, hindistan cevizi yağına, ayçiçek yağından zeytinyağına günde 1 avuç kuruyemiş tüketerek hormon sağlığımıza katkıda bulunabiliriz.

Hedefiniz ister kilo vermek yada yağ yakmak olsun ister kilo alarak hacim kazanmak, günlük ihtiyacınız olan makro besinleri dengeli bir şekilde tüketmelisiniz.

Nasıl bir yol izleyeceğinizi hakkında daha detaylı bilgi edinmek için sizin için hazırlamış olduğumuz “Başlangıç Rehberi” yazılarımıza göz gezdire bilirsiniz.

UYKUNUN HORMONLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Uyku hormonların yenilenme döngüsünü gerçekleştirir. Gelişim için gerekli hormonların, salgılanması ve ne zaman salgılanacağının belirlendiği en önemli süreç uykudur. Bu sebep ile uyku düzeni hayati öneme sahiptir.

Leptin ve ghrelin hormonunun salgılanmasını sağlar. Bu hormonlar bir sonraki gün açlık hissimizin şiddetini belirleyen, tokluk hissinin ne kadar süre içerisinde gerçekleşeceğini belirleyen hormonlardır.

Uykunun Hormonlar Üzerindeki Etkisi | Transform Gym

Uykunuzu düzene sokmanız ile birlikte şeker toleransı ve insülin salgılanması düzene girer. Uyku esnasında onarımsal büyüme hormonları da salgılanarak, hücre yenilenmesi gerçekleşir.

Antrenman programı yoğun olan sporcuların uyku düzenini sağlamaları oldukça önemli. Vücudun tadilata girmesine, yenilenmesine müsade etmelisiniz, bunu da alışkanlıklarınızı kontrol altında tutarak gerçekleştire bilirsiniz. Bunu yaparak göstereceğiniz performansa oldukça katkı sağlamış olursunuz.

Sağlılı bir beden için Günlük maksimum 6-8 saat uyku uymaya özen gösteriniz.

Sağlıklı bir uyku için Neler Yapmalıyım?

Odanın karanlık olmasına özen göstermek
Elektronik cihazlar, (mavi ışık, telefon vb. cihazları) odanın dışında bırakmak
Oda sıcaklığını Uygun ve rahat bir durumda ayarlamak
Geç saatlerde kafain tüketmemek

Fitness hakkında bir çok bilgiye ulaşabileceğiniz, bilmediğiniz anlamları kolaylıkla öğrenebileceğiniz “Fitness Terimler Sözlüğü” yazımıza göz atabilirsiniz.

-39%